พิพิธภัณฑ์ สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี

about.

พิพิธภัณฑ์สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี (ตึกพระพันวัสสา) เป็นส่วนหนึ่งของโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ซึ่งก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2445 ด้วยทุนทรัพย์ส่วนพระองค์ของสมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เพื่อเป็นสาธารณประโยชน์แก่ชาวศรีราชาและประชาชนในท้องถิ่นใกล้เคียง

​

                ต่อมาสมเด็จพระศรีสวรินทิราฯ ทรงมีพระราชประสงค์จะให้สร้างสถานที่สำหรับอำนวยการและตรวจโรคเพิ่มขึ้นในโรงพยาบาล จึงโปรดให้เสวกตรี พระนรินทราภิรมย์ออกแบบอาคาร และก่อสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2474 อาคารนี้เรียกว่าตึกพระพันวัสสา เป็นอาคารคอนกรีต 2 ชั้น หลังคาปั้นหยา มุขด้านหน้าทั้งสองข้างหลังคาจั่วปาดมุม รูปแบบสถาปัตยกรรมอย่างตะวันตก ซึ่งแม้จะตัดทอนองค์ประกอบแบบคลาสสิคออกไปแล้ว แต่ด่วยความสมดุลแบบเท่ากันทุกประการของรูปด้านหน้าที่มีระเบียงและแผงประดับอยู่กลางเหนือทางเข้า แสดงถึงแนวทางแบบปัลลาดิโอ ปัจจุบันจัดเป็นพิพิธภัณฑ์สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี มีนิทรรศการเกี่ยวกับพระราชประวัติ และเรื่องราวต่างๆ เกี่ยวกับพระองค์ 

​

            ตามประวัติในปี พ.ศ. 2534 สภากาชาดไทย มีนโยบายที่จะให้หน่วยงานของสภากาชาดไทยได้จัดทำพิพิธภัณฑ์ นพ.อนันต์ ธาระเวช ผู้อำนวยการโรงพยาบาลฯ ในขณะนั้นรับนโยบาย โดยมีเจ้าหน้าที่จากกรมศิลปากรเข้ามาช่วยเรื่องการสืบค้นพระราชประวัติ และประวัติสิ่งของที่โรงพยาบาลมีอยู่ 

​

การดำเนินการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ใช้เวลานานหลายช่วงท่านผู้อำนวยการ ตั้งแต่ท่านผู้อำนวยการนายแพทย์อนันต์ ธาระเวช ศาสตราจารย์นายแพทย์ชัยเวช นุชประยูร นายแพทย์จรุง อุคพัชญ์สกุล จนแล้วเสร็จในปี พ.ศ.2542-2543 และได้รับพระราชทานนามจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ว่า พิพิธภัณฑ์สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา อุปนายิกา ผู้อำนวยการสภากาชาดไทย เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดอาคารหลังนี้ เมื่อวันที่ 10 กันยายน พ.ศ.2545ในโอกาสฉลองครบ 100 ปี วันพระราชทานกำเนิดโรงพยาบาลสมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี ณ ศรีราชา

​

การจัดแสดงนิทรรศการถาวรภายในอาคารพระพันวัสสา ประกอบไปด้วย 4 หัวข้อ 4 ห้องด้วยกัน ในส่วนห้องโถงด้านหน้าจัดแสดงพระบรมรูปสมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ซึ่งเป็นพระบรมรูปที่จัดไว้ด้านหน้าพระบรมโกศของพระองค์

​

                 ห้องที่ 1 พระบรมราชเทวีศรีเบญจมรัช จัดแสดงเกี่ยวกับพระราชประวัติของสมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ในฐานันดรศักดิ์และพระอิสริยยศในแต่ละรัชกาล ตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ นอกจากนี้ยังจัดแสดงเครื่องใช้ส่วนพระองค์ที่มีตราสัญญลักษณ์พระนามย่อ “ส.ว.” อย่างเช่นเครื่องเรือน โต๊ะ ตู้เสื้อผ้า เก้าอี้ ซึ่งทำด้วยไม้ชิงชันและหวาย แบบยุโรป เครื่องกระเบื้องชุดสรงพระพักตร์ แจกันทรงสูง เหยือกน้ำ อ่างล้างหน้า กระโถนมีฝาปิด และกล่องใส่สบู่ กาน้ำชา เป็นต้น

                ห้องที่ 2 สว่างวัฒนา ธ การุณย์ จัดแสดงเรื่องราวในพระมหากรุณาธิคุณในสมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ที่ทรงมีต่อทางการแพทย์เพื่อรักษาประชาชนในถิ่นธุรกันดาร ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ในปัจจุบัน งานสังคมสงเคราะห์ ได้พระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์ เสื้อผ้า อาหารและยารักษาโรคแก่ประชาชนในยามที่บ้านเมืองและประชาชนมีความเดือดร้อน ซึ่งภายในห้องนี้มีการจัดแสดงโมเดลจำลองสถานการณ์งานสังคมสงเคราะห์ของพระองค์ไว้ งานสภากาชาดไทย ทรงริเริ่มจัดตั้งสภาอุณาโลมแดงแห่งชาติสยาม ซึ่งคือ สภากาชาดไทยในปัจจุบัน และยังทรงดำรงตำแหน่งองค์สภาชนนีตั้งแต่เริ่มจัดตั้ง ในปี พ.ศ.2436

​

                 ห้องที่ 3 จรุงบุณย์ สู่ ศรีราชา จัดแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับพระตำหนักที่ประทับในสมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวีพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ณ ศรีราชา ซึ่งเสด็จไปประทับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2440 ที่ประทับเดิมแห่งแรกอยู่ที่บางพระ และแห่งที่ 2 คือ พระตำหนักที่ศรีราชา สร้างถวายโดยเจ้าพระยาสุรศักดิ์ (เจิม แสงชูโต)

​

                 ห้องที่ 4 อนุสรณ์ใต้ฝ่าละอองพระบาท จัดแสดงเกี่ยวกับโรงพยาบาลสมเด็จฯ เป็นภาพแสดงโรงพยาบาลครั้งแรกที่สร้างอยู่ในน้ำ จนย้ายขึ้นมาอยู่บนบก นอกจากนี้จัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ของโรงพยาบาลในสมัยก่อน อย่างเช่น ตะเกียงน้ำมัน เตาต้มน้ำทองเหลือง เต้าใส่กาน้ำชา ทรงถัง ระฆังทองเหลือง เป็นต้น